Czy montaż używanych części w samochodzie jest legalny?
Na rynku wtórnym bez trudu można znaleźć ogromną liczbę części pochodzących z demontażu aut. Dla wielu właścicieli pojazdów to sposób na obniżenie kosztów naprawy. Trzeba jednak pamiętać, że nie każda używana część może być ponownie zamontowana.
Warto rozróżnić kilka pojęć:
Części zamienne – nowe elementy, które produkują niezależni wytwórcy. Dzięki unijnemu rozporządzeniu GVO (MVBER) ich użycie nie powoduje utraty gwarancji producenta pojazdu.
Części regenerowane – elementy używane, które przeszły fachową naprawę i odzyskały pierwotne parametry techniczne.
Części zakazane – te, które z mocy prawa nie mogą być powtórnie montowane, ponieważ mogą stwarzać ryzyko dla życia, zdrowia lub środowiska.
Nie oznacza to jednak, że wszystkie elementy z demontażu są nielegalne – lista dotyczy wyłącznie konkretnych podzespołów.
Wykaz części samochodowych zakazanych do ponownego montażu
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z 28 września 2005 r. (Dz.U. 2005 nr 201 poz. 1666), niektóre części samochodowe uznaje się za niedopuszczalne do ponownego użycia. Chodzi głównie o te, które mają bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo jazdy i ochronę środowiska.
Układ hamulcowy:
klocki i szczęki hamulcowe,
tarcze i bębny,
elastyczne przewody, uszczelnienia i inne elementy układu hamulcowego.
Elementy bezpieczeństwa czynnego i biernego:
poduszki powietrzne, napinacze i aktywatory pirotechniczne,
sterowniki systemów bezpieczeństwa (ABS, ESP, airbag),
fotele zintegrowane z poduszkami lub pasami bezpieczeństwa,
blokady kierownicy i immobilisery.
Elektronika i instalacje:
alarmy i zabezpieczenia antykradzieżowe,
czujniki systemów bezpieczeństwa,
zbiorniki i zawory instalacji LPG/CNG.
Układ paliwowy i wydechowy:
przewody paliwowe i uszczelnienia,
katalizatory i filtry cząstek stałych (DPF/FAP),
tłumiki oraz mocowania układu wydechowego.
Części eksploatacyjne i dodatkowe:
filtry jednorazowe (oleju, paliwa, powietrza),
pióra wycieraczek,
zawory EGR,
kondensatory zawierające PCB.
Wykaz części samochodowych zakazanych do ponownego montażu
W teorii przepisy są surowe, ale w praktyce rzadko egzekwowane. Nie zmienia to faktu, że użycie niedozwolonych elementów może skutkować poważnymi problemami.
Za złamanie przepisów grozi:
Grzywna do 3000 zł, nałożona przez policję lub Inspekcję Transportu Drogowego,
odpowiedzialność cywilna w przypadku szkody lub wypadku spowodowanego wadliwą częścią,
utrata gwarancji – montaż zakazanego podzespołu może skutkować odmową naprawy w ramach gwarancji producenta.
Części regenerowane - co na to prawo?
Regeneracja to proces przywracania zużytej części do pełnej sprawności technicznej. Takie elementy (np. turbosprężarki, alternatory, zaciski hamulcowe) po naprawie przechodzą testy i często otrzymują gwarancję.
Choć regenerowane podzespoły nie są objęte zakazem, przepisy wciąż nie definiują ich statusu jednoznacznie. Z tego powodu niektóre urzędy traktują je jak używane części z demontażu. Branża motoryzacyjna od lat apeluje o doprecyzowanie przepisów – tak, aby legalna regeneracja była wyraźnie odróżniona od niebezpiecznego ponownego użycia.
Czy w 2025 roku przepisy się zmienią?
To bardzo możliwe. Pod koniec 2023 roku Stowarzyszenie Dystrybutorów i Producentów Części Motoryzacyjnych (SDCM) wystąpiło do Ministerstwa Infrastruktury z wnioskiem o aktualizację przepisów. Organizacja zaproponowała, aby profesjonalnie zregenerowane części zostały wykreślone z listy zakazanych.
W lutym 2024 r. Ministerstwo potwierdziło rozpoczęcie analiz w tej sprawie. Jeśli nowe regulacje wejdą w życie, mogłyby ułatwić warsztatom stosowanie bezpiecznych, regenerowanych części i przyczynić się do rozwoju gospodarki o obiegu zamkniętym.
Podsumowanie
Aktualny wykaz części samochodowych, których nie można ponownie używać, obowiązuje niezmiennie od 2005 roku. Choć przepisy są przestarzałe, nadal mają moc prawną. Do momentu ewentualnej nowelizacji kierowcy i warsztaty powinni zachować ostrożność przy zakupie używanych podzespołów.
Zanim zdecydujesz się na zakup części z drugiej ręki, sprawdź, czy nie znajduje się ona na liście zakazanych. Warto też zweryfikować jej zgodność z numerem VIN, co pomoże uniknąć błędów montażowych i nieprzyjemnych niespodzianek w przyszłości.
FAQ
Jakie części samochodowe są zakazane do ponownego użycia?
Na liście znajdują się m.in. klocki hamulcowe, poduszki powietrzne, katalizatory, przewody paliwowe, filtry i pióra wycieraczek.
Jakie kary grożą za montaż takich części?
Za ich użycie grozi grzywna do 3000 zł, a w przypadku wypadku – odpowiedzialność cywilna lub utrata odszkodowania.
Czy policja sprawdza części podczas kontroli?
Zazwyczaj nie, ale w razie poważnej kolizji biegły może ustalić, że w pojeździe znajdowała się część z listy zakazanej, co może mieć konsekwencje prawne.